Çocukta Alt Islatma Tanımı
Çocuğun yatağını ıslatması ( alt ıslatma ) , idrar yolları kaslarının kuvvet kazandığı 15-18 inci aylara kadar normal sayılır. Geceleri idrar kaçırma, 2,5-3 yaşlarına kadar hatta bazı çocuklarda 5 yaşına kadar devam edebilir. Bu yaştan sonra sürekli olarak çocuk yatağını ıslatıyorsa bu duruma enüresis denir.
Enüresis sık rastlanan bir belirtidir. Çeşitli ülkelerden %5-%15 gibi oranlar bildirilmektedir. Ülkemizde bir araştırmada oran %21 bulmuştur. Erkeklerde daha sıktır.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Psk. Mürvet Ülkü, “Çocuk Yetiştirmede Anne-Baba Tutumları” ile “Çocuk ve Boşanma” konularında bilgiler veriyor.
Zamanından önce veya çok baskılı tuvalet eğitimi verilmesi, enüresis oluşumunun en sık rastlanan nedenidir. Aşırı temiz, titiz, düzenli annenin baskılı tuvalet eğitimine karşı çocuğun tepkisini gösterir. Hiç tuvalet eğitimi verilmemesi de enüresise yol açabilir. Annenin aşırı koruyuculuğu, çocuğu uzun süre kendisine bağımlı tutumu, bilinçaltı isteği de çocuğu bebeksi kılar. Ailede, ölüm, ayrılık, geçimsizlik, hastalık okul başarısızlığı gibi yaşam olaylarının yarattığı kaygılar, çocukların davranışlarına enüresis şeklinde yansıyabilir.
Enüresis çocuğun sosyal uyumunu, aile ile ilişkilerini, bütünüyle ruh sağlığını etkileyen bir bozukluktur. Tedavi edilmezse çoğu kez ergenlik yaşlarına kadar, %1 oranında da erişkin çağa kadar devam eder. Çocuğun altını ıslatması ve dışkısını kaçırmasına karşı anne ve babaların tutumu çok önemlidir. Aile öfke ve utanç duyabilir, çocuğu cezalandırır, kardeşleri ile kıyaslayabilir. Bazı aileler ise tam aksine çocuğa bez bağlamak, bezini değiştirirken onu öpüp sevmek gibi enüresisi bilmeden destekler tutumdadır. Her iki tutumun da zararlı olduğu, yani cezanın da, sevecen davranışla ödüllendirmenin de doğru olmayacağı bilinmelidir.
Ailelerin bazı bireyleri aşırı hoşgörülü iken, başkaları çok kısıtlayıcı ise veya bir anne bugün hoşgörülü davrandığı konulara yarın aşırı tepki gösteriyorsa, bu tutarsızlıklar düzeltilmeye çalışılmalıdır.
Nedenleri
Çocukların 4-5 yaşına kadar gece altını ıslatmaları normaldir. Bundan sonra da gece işemeleri sürerse nedenini araştırmak gerekir. Bir doktora baş vurarak doğuştan bozukluklar ya da idrar yollarında iltihap gibi bir hastalık olup olmadığı araştırılmalıdır. Eğer araştırma sonucu herhangi bir hastalık bulunamazsa, şunlar çocuğun altını ıslatma nedeni olabilir.
• Tuvalet eğitimindeki hatalı tutumlar altını ıslatma nedeni olabilir. Özellikle tuvalet eğitimine erken başlanması ve çocuğun bu işteki başarısızlığa takılıp kalması rol oynar.
• Çocuğun idrar kaçırmalarına aşırı tepki gösterilmesi de başarısızlık korkusuyla gece altını ıslatmaya neden olabilir.
• Aşırı disiplinin altındaki ve sıkıntılı çocuklarda idrar kesesi kasılır ve tutabileceği idrar miktarı azalır. Bu da idrar kaçırmayı kolaylaştırır.
• Yeni bir kardeşin doğması, çocuğun ilgiyi tekrar üzerinde toplayabilmek için kardeşine özenerek altını ıslatmasına neden olabilir.
• Bir süre hastanede kalma, anneden ayrılma, yuva veya okuldaki stresler de gece altını ıslatma nedenlerindendir.
Alt Islatma Durumunda Ne yapılmalı?
Öncelikle çocuğa destek gerekir. Azarlama, utandırma ya da cezalandırma doğru değildir. Eskiden akşamları sulu şeyler verilmesin gece altını ıslatmayı önleyeceğine inanılmaktaydı. Yapılan araştırmalar bunun bir yararı olmadığı gibi, kısıtlamaların gerilimi artırarak altını ıslatmayı kolaylaştırdığını göstermiştir.
Gece tuvalete kalkmak sorunu çözebilir. Özellikle çocuk uykudan 1,5 saat sonra uyandırılmalıdır. Çünkü altını ıslatmalar en çok uykunun bu döneminde olmaktadır. Çocuk uyandırılarak idrarı yaptırılır. Yarı uyur durumda idrar yapması ile yatağında uyurken yapması arasında eğitim bakımından pek fark yoktur. Başarılı olduğu zaman ödüllendirmek yararlı olabilir.
Tüm çabanıza karşın sorunun üstesinden gelemezseniz, bir uzmanın görüşünü almalısınız.
