İçindekiler
Kabızlık nedir?
Tıbbi adı konstipasyon. Çocuklarda kabızlık düzenli olarak her gün en az bir kez kaka yapamama, dışkı kıvamının, bazen çocuğun canını yakacak kadar sert olması şeklinde tanımlanabilir. 2-3 aylık bebeklerde görülen, 4-5 günde bir, ancak yumuşak kıvamlı dışkılama bu sınıflamanın dışında tutulmalıdır. Bu gerçek bir kabızlık olmayıp geçici bir durumdur. Yukarıda bahsettiğimiz kabızlık durumu genellikle 2 yaş üzerindeki çocukları ilgilendirir.
Aşağıdaki videoda Uzm. Dr. Alper Özkılıç “Kabız Çocuğun Tedavisi” hakkında bilgiler veriyor.
Kabızlık nedenleri
– Henüz tuvalet eğitimine hazır olmayan, 2 yaş altı çocuklarda zorla tuvalet eğitimi vermeye çalışmak. Kirletme korkusuyla birlikte, çocuk dışkısını tutmaya çalışır, dolayısıyla biriken dışkı suyunu kaybederek sertleşir. Bu sert kakayı yapmaya çalışan çocuğun canı acır, canı acıyan çocuk tuvalete gitmekten daha fazla kaçar ve olay giderek bir kısır döngü haline gelir.
– Kabızlığın önemli 2. bir nedeni ise beslenmede yapılan hatalardır. Lifli gıdaların(sebze-meyve-tahıllar) ve sıvıların yetersiz tüketilmesi, 500-600 ml’den fazla süt tüketimi.
– Düzenli tuvalet alışkanlığının kazandırılamaması. Bu aslında yalnız çocuklarda değil erişkinlerde bile en önemli kabızlık nedenidir. Yemekten kalktığımızda mide-bağırsak refleksi adını verdiğimiz doğal bir süreç aslında çok rahat dışkılamamızı sağlar. Çoğu zaman yemekten sonra çocuğun oyuna dalması, televizyon veya bilgisayara koşması yemekten sonra doğal olarak gelen dışkılama isteğinin kaçmasına sonuç olarak olayın gecikmesi bağırsakta birken dışkının sertleşmesine neden olur. Daha sonra mecburen çıkarılan sert dışkı çocuğun canını yakar, böylece bir dahaki sefere tuvalete gitmekten daha çok kaçmasına sebep olur.
Kabızlık önlenir mi?
Aslında çözüm yukarıda bahsedilen olumsuz durumlardan kaçınmaktan ibarettir.
– Çocuk hazır olmadan tuvalet eğitimine zorlamayın.
– Bol sıvı ve liften zengin bir diyet sunalım, çocuğunuz çok süt tüketiyorsa, sütü azaltın.
– Çocuğunuzun günün belli bir saatinde, tuvalet isteği olmasa bile klozete oturup, bağırsaklarının bu düzene alışmasını sağlayın. Bunun için de en uygun zamanın beslenme öğünlerinden sonra olduğunu unutmayın. Kendinizden pay biçin, yemekten sonra hepimizin karnında hafif bir sancı olur, aslında bu, bize vücudumuzun verdiği “tuvalete git” sinyalidir , bu sinyale kulak verin ve ertelemeyin, erteletmeyin.
Tedavisi
– Dışkısı çok sertleştiği için canı acıyan bir çocuğun makatına tuvalete oturmadan önce o bölgenin acısını azaltacak, hem de kayganlığı sağlayacak kremler sürülebilir.
– Doktorunuz muayene sırasında çocuğunuzun karnında çok fazla birkmiş sert dışkı olduğunu farkedebilir, bazen bunun için karın filmi isteyebilir. Böyle bir durumda basit önlemlerle kabızlığı düzeltmeye girişmeden önce bu birikimin lavman gibi tıbbi yardımlarla dışarı atılması gerekebilir.
– Dışkı kıvamını yumuşatıcı ve barsak hareketlerini düzenleyici ilçalar son çare olmalıdır. Çünkü bunlar genellikle geçici çözüm sağladığı gibi, bir süre sonra işe yaramamaya da başlayabilir.
– Tüm yöntemlere rağmen düzeltemediğiniz bir kabızlıkta mutlaka doktora başvurmalı ve önerilen testleri yaptırmalısınız.
Kabızlıkta beslenme önerileri: meyve-sebze
Kabız olan çocuğuma nasıl bir diyet uygulamalıyım?
– Özellikle yaz aylarında kayısı, incir, kavun-karpuz gibi meyveler. Elma, armut gibi meyvelerin çok iyi yıkanmak şartıyla kabuklarıyla tüketilmesi. Kışın yine kuru kayısı, erik gibi kuru meyvelerden hoşaflar.
– Salatalık, domates, yeşil salata, lahana, havuç gibi sebzelerle zeytinyağının da katıldığı salatalar.
– Karnabahar, brokkoli, ıspanak, kabak gibi haşlandığında yumuşak olan sebzelerden zeytinyağlı yemekler.
– Pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, mercimek, nohut, kuru fasülye gibi kuru baklagiller.
– Normal ekmek yerine kepek ekmeği, hatta tam tahıl içeren yulaflı, buğdaylı ekmekler.
– Çeşitli sıvılarla sulandırılarak yenebilen kahvaltılık tahıl karışımları.
– Muz, patates yoğurt gibi isahal diytinde kullandığımız katılaştırıcı besinlerin azaltılması.
– Çocuğunuz sütü çok seviyor ve azaltamıyorsanız belli oranlarda sulandırarak vermek de denenebilecek bir yöntemdir.
