Sarılık nedir?
Sarılık belirli nedenlerle bilirubin ismini verdiğimiz sarı-turuncu renkteki maddenin kanda artması ile cilt ve göz aklarında birikmesi sonucu bu bölgelerin sarı görünmesi olarak tanımlanabilir.
Yenidoğan bebeklerde neden olur?
Zamanında doğan bebeklerin %60-70’inde hayatlarının ilk haftasında değişen derecelerde sarılık olur. Sarılık maddesi, yani bilirubinin üretimi ile karaciğerden atılması arasındaki dengenin bozulması sonucu sarılık ortaya çıkar. Yenidoğan bebeklerde bilirubinin kaynağı olan kırmızı kan hücrelerinin ömrü erişkinlerden daha kısadır, bu nedenle daha çok bilirubin ortaya çıkar; yendioğan bebeklerin karaciğeri bilirubin maddesini vücuttan atmak için henüz yeterince becerikli değildir. Sonuçş olarak hiçbir sağlık sorunu olmayan yenidoğan bebeklerde de sarılık gözlenir.
Ne zaman ciddi bir sorun haline gelebilir?
- İlk 36 saatten önce , hele de 24 saatten önce başlayan sarılıklar.
- Kan testiyle ölçülmüş 15 mg’dan yüksek sarılıklar, bir günde 5 mg’dan fazla sarılık yükselmesi.
- Kan uyuşmalzığı özellikle de Rh tipi kan uyuşmazlığı olan bebekler
- Prematüre, düşük doğum ağırlıklı bebkler
- Zor doğum sonucu kafasında şişlik veya vücudunun çeşitli yerlerinde morluk olan bebekler.
- İlk kakasını geç yapan, iyi beslenemeyen kilo kaybı fazla olan bebekler.
Yukarıdaki durumların varlığında olay daha ciddi olabilir, bir an önce doktora başvurulması gerekir.
Yenidoğan bebeklerdeki Sarılık bulaşıcı mıdır?
Yenidoğan bebek aileleri tarafından biz çocuk doktorlarına en sık sorulan sorulardan biridir. Hayır yendioğan sarılığı asla bulaşıcı bir durum değildir. Bulaşıcı olan Hepatit A , B ve C gibi hastalıkların bu durumla hiçbir ilgisi yoktur.
Kan uyuşmazlığı olduğunu nasıl bilebiliriz?
Bebeğin (+) , annenin (-) olduğu durumda Rh tipi uyuşmazlık; bebeğin A, B veya AB olduğu, annnenin 0 gurubu olduğu durumlarda ise ABO tipinde kan uyuşmazlığı mevcuttur. Genellikle Rh tipindeki uyuşmazlıklar daha ciddi sorun yaratırlar. Her uyuşmazlık durumunda bebekte sorun olmayabilir. Öncesinde Rh (+) bebek doğurma, Rh (+) olan bir bebğin düşüğü, küretajı gibi müdahaleli durumlar ileride olacak Rh(+) bebeklerde sorun olmasına neden olabilir. Bu gibi riskli durumlarda anne adayına koruyucu bir iğne yapılarak ileride doğacak bebekler korunabilir.
Sarılık nasıl tedavi edilir?
Sarılığın tedavi şekli ağırlık dercesine göre değişir. Bebeğin kaç günlük ve kaç kilo olduğu da tedavi kararlarını etkileyen önemli unsurlardır. En basit tedavi fototerapi dediğimiz, ultraviole ışığıyla tedavidir. Çok yüksek özellikle de kan uyuşmazlığının bulunduğu sarılıklarda kan değişimi veya bazen İVİG adlı çok pahalı ilaçların kullanıldığı tedaviler de gündeme gelebilir.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Murat Palabıyık, “Yenidoğan Sarılığı” ve “Yenidoğan Yoğun Bakım Üniteleri” hakkında bilgiler veriyor.